Zaman baskısı en önemli stres nedenlerindendir. ’’Acele edenin ayağına eteği dolaşır’’, ‘’geç olsun, güç olmasın’’, ‘’acele işe şeytan karışır’’ gibi atasözlerimiz de, bir işi sakin sakin yapmanın önemini belirtmektedir.

Sınava hazırlanmak, süresi içinde sınavı tamamlamak, işe- okula yetişmek, herhangi bir spor müsabakasında sınırlı zamanda tüm performansını gösterebilmek, otobüsü- treni- uçağı kaçırmamak gibi günlük hayatımızdaki her eylem zamana karşı bir yarıştır. Bir Alman atasözü, ‘’zamana göre acele ediniz’’ diyerek zamanlamayı iyi yapmanın önemine dikkat çekmektedir.

Zaman baskısı günlük hayatımızın her anında olduğu gibi zamana karşı pişmanlıklar da hemen her insan için söz konusudur. Bir yaşlının ‘’ah genç olsaydım’’, ‘’gençliğimde keşke şöyle yapsaydım’’ veya bir öğrencinin ‘’şu sınava biraz daha uzun çalışıp daha iyi bir not alabilseydim’’ veya bir çiftin ‘’keşke zamanında bir çocuk sahibi olsaydık’’ serzenişleri, zamana yönelik pişmanlıklardır.

Zamanı kullanma becerisini nasıl kazanabilir, zaman baskısını nasıl yenebilirsiniz?

*Zaman iyi kullanılmalıdır:

Zamanı iyi kullanmadığımız taktirde sıkıntıya girmemiz aşikardır. Zamanı durdurmak veya geriye akıtmak mümkün değildir. Zamanı iyi kullanmak günün şartlarına uymak, teknolojinin gereklerinden yararlanmanın yanında eğitim, tecrübe, beceri ve azim gibi kişisel özellik ve yeteneklere de bağlıdır. İdealler, arzular, zorunluluklar, olanaklar gibi birçok faktör de zamanı değerlendirmede rol oynamaktadır. Ağırkanlılık, eli ağır olmak gibi karakter ve beceri özellikleri de zaman konusunda pratiklik vermekte veya vermemektedir.

*Zamanın değeri öğrenilmelidir:

‘’Vakit nakittir’’ atasözü zamanın değerini belirtmektedir. Giden zaman hiçbir şekilde geri gelmeyecektir. İlk yaşlardan itibaren bu eğitimi çocuklarımıza vermeliyiz. Zamanı anlatan öğretiler en iyi hayat bilgisidir. Zamanın değeri tecrübelerle bazı şeyler kaybedildiğinde öğrenilmektedir. Önemli olan kaybetmeden öğrenmektir.

*Psikososyal yönden sağlıklı ve bilinçli olunmalıdır:

Zamanı kullanma konusunda kendini sorgulayabilecek bir bireyin akıl ve ruh sağlığı yerinde olmalıdır. Özgüvenli, yalandan uzak duran, bencil olmayan, sözünde duran, heyecansal olgunluğa sahip, sinirlerine hakim olabilen bireylerin zamana göre hareket edebildikleri ve zaman baskısından kendilerini koruyabildikleri görülmektedir.

*Yanlış alışkanlıklardan vazgeçilmelidir:

Umursamazlık, tembellik, ağırdan alma gibi alışkanlıklar kişilik özelliklerinden de kaynaklanabilmekle birlikte değiştirilebilen ve düzeltilebilen alışkanlıklardandır. 10-15 dakika erken kalkarak işe veya okula geç kalma stresinden kurtulmak sağlık, huzur ve mutluluğumuz için çok önemli olabilir.

*Ne yapılacaksa önce karar verilmelidir:

Bu özellikle öğrenciler için önemli bir noktadır. Öğrenci zamanını en iyi şekilde kullanmak için ders başına oturmadan ders çalışmaya karar vermeli, heves ve arzu ile masaya oturmalıdır. Derse odaklanmadan kitabı açık, gözleri kitapta ama aklı başka yerde bakınmak, hem ders hem oyun zamanından çalmasına neden olacaktır.

*İşe göre zaman, zamana göre iş planlanmalıdır:

Yapacağınız işe göre zaman ayırılmalıdır. Ortalama 1 saat sürecek yola 30 dakika kala çıkarak yetişmek, bir sömestr görülen derse iki gün çalışarak başarmak mümkün değildir.

*Başkalarının zamanları çalınmamalıdır:

Başkalarının zamanını çalarken aslında kendi zamanınızdan da çalarsınız. Lüzumsuz ziyaretler, ziyaretlerin fazla uzatılması dikkat edilmesi gereken kurallardandır. Bu sayede zamanı yapıcı kullanabilirsiniz.

*Dinlenme, uyku, eğlence, tatil için de yeterince zaman ayırılmalıdır:

İstirahatten, uykudan, eğlenceden çalınarak uzun süre ruh ve beden sağlığını korumak mümkün değildir. Zamanın önemi bilinerek iş zamanı iş, uyku zamanı uyku, tatil zamanı tatil yapılmalı, bunlar arasında bir denge bulunmalıdır.

*Sosyal aktivite ve insan ilişkilerine yeterli zaman ayırılmalıdır:

İnsan sosyal bir varlıktır. Zamanın bir kısmını beşeri ilişkiler ve sosyal aktivitelerde kullanmak stres azaltıcı bir faktördür.

*Tembel mizaç özelliğinden kurtulun:

Severek çalışmama, işi ağırdan alma, yapılan işin bireyin ağırına gitmesi tembel mizaç özellikleridir. Tembellikle mücadele edilmeli, gerekirse bir uzmandan destek alınmalıdır.

*Saat kullanma alışkanlığı edinin:

Saat kullanarak zaman sizi baskı altına almadan, siz zamanı baskı altına almaya, kontrol etmeye çalışın. Zaman üzerinde kontrol sahibi olduğunuz sürece zaman stresini yenmek kolaylaşacaktır.

*Zamana uymayı bir erdemlilik olarak görün:

Kimseyi bekletmemek, randevu saatlerine uymak iyi insan özellikleridir. Sonuçta kazanan siz olursunuz.